Od lutego 2019 r. w gminie Wieliszew będą obowiązywały nowe, wyższe opłaty za odbiór odpadów komunalnych. Konieczność podwyżki wynika z rosnących kosztów za odbiór odpadów komunalnych, a także z braku uregulowania rynku w tym zakresie.
Władze gminy przy obliczaniu nowej stawki kierowały się obecną sytuacją rynkową. Stawki zostały obliczone w sposób zapewniający faktyczne pokrycie kosztów odbioru odpadów. Należy w tym miejscu podkreślić, że ustawodawca nałożył na samorządy obowiązek samofinansowania się systemu odbioru odpadów, co oznacza, że gmina ani nie może zarabiać na opłatach za odbiór odpadów, ani nie może do tego systemu dopłacać z innych środków budżetowych. Zatem środki z wnoszonych przez właścicieli nieruchomości opłat służą wyłącznie pokryciu funkcjonowania systemu odbioru odpadów komunalnych. Koszt związany z odbiorem odpadów komunalnych z terenu Gminy Wieliszew w 2014 r. wyniósł 1 399 701,05 zł, w 2017 r. 1 558 798,20 zł natomiast w 2018 r. już 2 567 999,16 zł. Rozeznanie rynku pozwala przypuszczać, że niniejsze koszty mogą osiągnąć znacznie większy poziom, do 5 000 000 zł w 2019 r., przy czym wpływy z opłat od mieszkańców nieruchomości zamieszkiwanych na stałe, nieruchomości wykorzystywanych na cele rekreacyjno – wypoczynkowe i firm w 2018 roku wyniosły 2 122 002,27 zł.
Istnieje kilka powodów takiego stanu rzeczy. Szczególny wpływ na rynek odbioru odpadów ma rejonizacja odbioru i przetwarzania odpadów. Zgodnie z założeniami Wojewódzkiego Planu Gospodarki Odpadami województwo zostało podzielone na regiony gospodarki odpadami komunalnymi (tzw. RGOK). Odpady zmieszane komunalne, odpady zielone oraz pozostałości z sortowania odpadów przeznaczone do składowania, mogą być zagospodarowywane wyłącznie w ramach danego regionu. Dla każdego regionu wskazano konkretne instalacje (tzw. RIPOK) do jego obsługi. Każda z instalacji przetwarzania odpadów komunalnych dokonuje zagospodarowania 1 tony zmieszanych odpadów komunalnych lub odpadów zielonych w określonej cenie. Na początku 2017 r. stawki te wynosiły około 270 zł za tonę, natomiast w ciągu ostatniego roku drastycznie wzrosły, w zależności od regionu – nawet do 450 zł za tonę. Kierowanie odpadów do poszczególnych instalacji opiera się na zapisach uchwały Sejmiku Województwa Mazowieckiego w sprawie wykonania Planu Gospodarki Odpadami, w którym zawarto wykaz instalacji do przetwarzania odpadów. Obowiązująca regionalizacja w tym zakresie uniemożliwia szukanie tańszych miejsc odbioru śmieci.
Ponadto znacząco wzrosły tzw. opłaty marszałkowskie, czyli opłaty ponoszone przez operatorów RIPOK za korzystanie ze środowiska. Stawki opłat są określone w rozporządzeniu Rady Ministrów w sprawie jednostkowych stawek opłat za korzystanie ze środowiska. W 2018 r. stawki za składowanie niesegregowanych zmieszanych odpadów komunalnych wynosiły 140 zł/Mg, natomiast już w 2018 r. stawkę ustalono na poziomie 170 zł/Mg, a w 2020 stawka wzrośnie do 270 zł/Mg. Spowodowało to drastyczny wzrost kosztów przetwarzania odpadów w RIPOK. Problemem, jest także nieprawidłowo prowadzona segregacja lub jej brak. W wielu gospodarstwach domowych odpady nie są segregowane lub segregowane są w niewłaściwy sposób, co znacznie zwiększa ilość odpadów zmieszanych trafiających do RIPOK. Zagospodarowanie odpadów zmieszanych jest znacznie kosztowniejsze niż odpadów zbieranych w sposób selektywny. Dlatego też, stawki zostały tak ustalone, aby zachęcić mieszkańców do segregowania odpadów.
Kolejnym czynnikiem jest ciągły wzrost konsumpcji, a co za tym idzie wzrost ilości powstających odpadów. Wszystkie te czynniki powodują, iż rosną ceny w firmach, które zajmują się odbieraniem i przetwarzaniem odpadów komunalnych. Analizując rynek gospodarki odpadami komunalnymi władze gminy dołożyły wszelkich starań, aby zaproponowane stawki były jak najkorzystniejsze dla mieszkańców. Warto podkreślić, że w Gminie Wieliszew stawki za gospodarowanie odpadami nie były zmieniane od 2013 r. Jednak, aby system odbioru odpadów komunalnych funkcjonował prawidłowo i zgodnie z zapisami prawnymi nieuchronna była podwyżka stawek. Istotne jest również to, iż większość decyzji dotyczących zasad działania systemu gospodarki odpadami zapada na wyższych szczeblach administracji. Szczególnymi uprawnieniami w tym zakresie dysponuje marszałek województwa.
